Koncentratory tlenu - czym są i jak działają?

Koncentratory tlenu to urządzenia medyczne, które mają za zadanie dostarczyć pacjentowi mieszankę oddechową maksymalnie wzbogaconą tlenem. Są one używane do tlenoterapii i leczeniu chorób oraz niekorzystnych objawów. Tlen to jeden z podstawowych pierwiastków niezbędnych nam do przeżycia, a jego niedobór może prowadzić do niedotlenienia, co może nieść za sobą przykre konsekwencje.

Urządzenie takie jest używane na całym świecie już od wielu lat. W Polsce, używanie koncentratora można spotkać od nie tak dawna, ale już cieszy się dużą popularnością w naszej medycynie. Sprzęt ten może być używany zarówno prywatnie w domu, jak i w przychodniach, szpitalach czy też na przykład w zakładach opiekuńczych oraz różnych placówkach, które nie koniecznie są ściśle związane z medycyną.

Rodzaje koncentratorów tlenu

Na rynku można znaleźć dwa rodzaje tego urządzenia:

Koncentratory tlenu stacjonarne – Najczęściej są używane do tlenoterapii pacjenta w domu lub w trakcie leczenia szpitalnego. Urządzenie zasilane jest prądem stałym i zazwyczaj wiąże się to z brakiem możliwości dalszego przemieszczania się osób chorych. Najczęściej jednak posiada ono kółka, które umożliwiają osobie chorej przemieszczać się po sali szpitalnej czy też domu. Urządzenia stacjonarne zapewniają zdecydowanie lepsze parametry pracy, są wydajniejsze i trwalsze (mogą być stosowane jako koncentratory do pracy ciągłej).
Koncentratory tlenu przenośne – Ten typ urządzeń może być zasilany na trzy sposoby: prądem z gniazdka elektrycznego, z gniazdka samochodowego lub ze specjalnej baterii (akumulatora). Dużą zaletą jest jego mniejsza waga i wymiary, dzięki czemu nie ogranicza chorego do przebywania stale w jednej lokalizacji. Zazwyczaj do tego rodzaju urządzenia dołączana jest specjalna torba czy też wózek, aby ułatwić jego przemieszczanie.

Jak działają koncentratory tlenu?

Mimo że urządzenia występują w dwóch wariantach to ich działanie jest zawsze takie same. Ich rola to pobieranie powietrza z otoczenia i nasycanie go tlenem. W zwykłym powietrzu zawiera się najczęściej około 21% tlenu oraz 78% azotu. Poprzez koncentrator możliwe jest nasycenie powietrza tlenem nawet do około 95% (w najlepszych modelach). Odbywa się to poprzez filtrację powietrza dzięki cylindrom i sitom, które są wypełnione zeolitem – specjalnym czynnikiem. W tym procesie możliwe jest wyzbycie się azotu i uzyskanie większego stężenia czystego tlenu. Najważniejsze procesy, jakie zachodzą w koncentratorze tlenu to:

filtracja powietrza;
nawilżanie powietrza;
koncentracja O2;
pomiar przepływu powietrza.

Kiedy stosowany jest koncentrator?

Koncentrator tlenu stosowany jest najczęściej w chorobach powodujących duszności. Główne objawy, które świadczą o takich schorzeniach i wymagają odpowiedniego leczenia poprzez podawanie większej ilości tlenu to:

oddech chorej osoby jest przyspieszony oraz jego złapanie powoduje często wysiłek fizyczny i ból w klatce piersiowej;
pacjentowi towarzyszy uczucie i świadomość niedoboru powietrza;
wzrasta poziom dwutlenku węgla we krwi, przy czym jednocześnie stężenie tlenu jest na niskim poziomie.

Choroby, które powodują duszności i użycie takie sprzętu może być potrzebne to:

mukowiscydoza;
astma;
przewlekła obturacyjna choroba płuc (pochp);
niewydolność krążenia;
nowotwór płuc;
zwłóknienie płuc;
rozstrzenie oskrzeli;
ciężkie zapalenie oskrzeli;
ciężkie zapalenie płuc.

Ataki duszności mogą być też spowodowane innymi przyczynami niż te wyżej wymienione. Często ciężka duszność może być wynikiem bardzo silnego stresu i wtedy również koncentrator powietrza może pomóc osobie, której ciężko jest złapać oddech.

Jakie korzyści przynosi tlenoterapia przy użyciu koncentratora powietrza?

Przede wszystkim urządzenie nie jednokrotnie jest w stanie uratować życie osobie, u której jest ono zagrożone. W przypadku chorób płuc bardzo ważne jest, aby osoba chorująca posiadała takie urządzenie, ponieważ nigdy nie wiadomo kiedy nastąpi nagła duszność i problem z oddechem, a w niektórych przypadkach niestety nie ma czasu na dojazd do szpitala czy też innej placówki, która będzie w stanie pomóc.

Urządzenie to, u osób z problemami zdrowotnymi niesie również za sobą takie korzyści jak: